Przedstawiamy najbardziej rozpowszechnione, a często jednocześnie najbardziej kuriozalne opowieści o perłach. "Fakty" nie mają jednak szans w zderzeniu z rzeczywistością. Czym naprawdę są perły naturalne, skąd się biorą i dlaczego biżuteria z pereł jest coraz bardziej popularna? Rozwiewamy mity!
Przyznajcie: wiecie dokładnie jak powstaje perła? Bo coś na ten temat słyszeli przecież wszyscy. Do małża trafia ziarenko piasku z morskiego dna i dzięki reakcji obronnej organizmu powstaje perła. Powszechna wiedza to jednak - jak zazwyczaj bywa - nie do końca prawda. Do powstania perły niekonieczne jest bowiem ziarenko piasku. Co więcej, praktycznie nigdy perła nie powstaje wokół niego. Perły nie powstają też tylko w małżach, ale również w ciałach... ślimaków.
Z czego zbudowana jest perła
Sama perła naturalna to nic innego, jak uformowana masa perłowa. Ta sama, która znajduje się na wewnętrznej stronie muszli perłopławu. Składa się przede wszystkim z węglanu wapnia w postaci aragonitu, a także rogowatej substancji białkowej o nazwie konchiolina.
To właśnie te dwa związki odpowiadają za spajanie mikrokryształów, które otaczają jądro i koncentrycznie układają się wokół niego. Jądro może być mitycznym ziarnkiem piasku, ale znacznie częściej jest po prostu cząstką organiczną, a najczęściej jajem lub larwą pasożytów. Powierzchnia płaszcza wydziela substancję wapienną dookoła intruza i tą substancją zamurowuje go.
Skład chemiczny perły to więc: woda, substancja organiczna, wapń i węglan. Jest też międzynarodowa definicja perły, która została sporządzona według „Wytycznych dotyczących kamieni szlachetnych, ozdobnych, pereł i korali” (RAL 560 A5 z 1963 r. i RAL 560 A5E z 1970 r.). Brzmi ona:
„Perły – produkty naturalne pochodzenia organicznego, powstałe w płaszczu muszli perłopławów perłorodnych lub innych mięczaków”.
Gdzie dokładnie powstają perły?
W małżu lub ślimaku - to wiemy. Ale tworzą się one w różnych częściach ciała tych organizmów. Mamy więc perły, które przyrastają do skorupy, zwane półperłami, albo perłami skorupowymi. Mamy też perły płaszczowe, zwane również właściwymi, które nie dotykają skorupy żadnym fragmentem.
To właśnie w środku płaszcza i blisko zamka, powstają najpiękniejsze perły, które mienią się najbardziej efektownym blaskiem. Najbardziej wartościowe perły można też znaleźć w pobliżu serca, w wątrobie i gruczołach rozrodczych małża.
Skąd się wzięła nazwa perły
Eksperci nie są pewni, ale przyjmuje się, że słowo "perła", które wymawiane jest podobnie praktycznie we wszystkich krajach świata, pochodzi od łacińskiego słowa „sphaerula”, które oznacza owalny lub kulisty kształt. Jest też jeszcze jedno łacińskie słowo, które może odpowiadać za tę nazwę. To „perna”, oznaczająca gatunek małża, w którym najczęściej powstają perły.
Niezależnie od tego, biżuteria z pereł jest coraz bardziej popularna na całym świecie, także w Polsce. Dlatego jej ceny regularnie rosną. Można wręcz inwestować w piękne naszyjniki z pereł, jako lokatę kapitału. Wprawdzie im droższe, tym trudniej je sprzedać, ale praktycznie nie da się na nich stracić. Podobnie jak na bransoletkach z naturalnych pereł, kolczykach czy pierścionkach.